Het verschil tussen gepelde en ongepelde gerst
Gepelde en ongepelde gerst zijn twee vormen van een van de oudste graansoorten ter wereld: gerst. Dit heerlijke graan wordt al eeuwenlang gebruikt in Europa, het Midden-Oosten en delen van Azië en ook in onze tijd eten veel mensen het graag. Gerst is ook echt een veelzijdig en voedzaam graan dat in verschillende vormen gebruikt kan worden. Misschien bent u gerst wel eens tegengekomen in een natuurwinkel of biowinkel als ongepelde versie, gepelde versie of als parelgort. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen die drie? Wat kunt u ermee in uw eigen keuken en hoe zit het met de voedingswaarde? Wij vertellen u graag meer over de verschillende vormen van dit bijzondere graan.
Ongepelde gerst – direct van het land
Ongepelde gerst is de vorm waarin gerstekorrels uit de aar worden gehaald, maar waarbij de harde, taaie schil nog om de korrel zit.. Dat laagje, ook wel kaf genoemd, is niet eetbaar en laat ook niet vanzelf los tijdens het dorsen, zoals bij tarwe of haver vaak wel gebeurt,. Bij gerst moet het verwijderen van de schil echt machinaal gebeuren. Pas als het kaf is verwijderd, kunt u de korrel gebruiken om mee te koken. Toch kunt u ongepelde gerst wel thuis gebruiken. Bijvoorbeeld als u het wilt mouten om bier te maken, of wanneer u de korrels wilt laten kiemen. Voor directe bereiding in uw keuken is deze variant minder geschikt. Het kaf is hard en onverteerbaar en niet bedoeld om te eten. Het voedzame deel van de korrel zit diep binnenin, maar zolang dat beschermlaagje eromheen zit, komt u er ook met koken niet bij.
Gepelde gerst: voedzaam en puur
Bij gepelde gerst is het kaf wél verwijderd en is de rest van de korrel helemaal intact gebleven. Deze vorm van gerst is dan ook helemaal volkoren: de zemel, de kiem en het binnenste van de korrel zijn nog aanwezig. Bij ons vindt u deze vorm van gerst in ons assortiment als gerstkorrels en we leveren ze ook als biologische gerstkorrel. Het koken van deze variant vraagt wel wat tijd, rond de 45 tot 60 minuten. Voorweken versnelt die tijd wel. Als u deze korrels hebt gekookt hebben ze een lekkere, licht nootachtige smaak. U kunt ze gebruiken in plaats van rijst of quinoa bij uw avondmaaltijd. Ze smaken ook heerlijk in soepen, salades, stoofgerechten of als ontbijtgraan in uw yoghurt of pap.
De gezondheidsvoordelen van gepelde gerst
Gepelde gerst zit boordevol goede voedingsstoffen en u krijgt er flink wat vezels mee binnen, zoals beta-glucaan, een vezel die kan helpen om uw cholesterol te verlagen en uw bloedsuiker stabiel te houden. Daarnaast bevat deze vorm van gerst allerlei mineralen zoals magnesium, ijzer, zink en fosfor en ook een goede portie B-vitamines. Gepelde gerst geeft bovendien een lang en verzadigd gevoel, ideaal als u wat meer energie nodig heeft door de dag heen. Kortom: een voedzaam, gezond en puur ingrediënt dat absoluut een plekje verdient in uw keuken.
Parelgort: gepolijst gemak
Wilt u liever wat sneller klaar zijn met de bereiding van gerst? Dan is parelgort een goede keuze. Parelgort is een bewerkte vorm van gepelde gerst. Na het verwijderen van het kaf worden de korrels gepolijst, waardoor ook een deel van de zemel en de kiem verdwijnt. Wat overblijft is een witte, gladde korrel die sneller gaart en een zachtere textuur heeft. Tijdens het polijsten gaat er wel wat vezel- en voedingswaarde verloren. Toch blijft parelgort voedzaam, met complexe koolhydraten en kleine hoeveelheden mineralen zoals ijzer en magnesium. Parelgort is bovendien gemakkelijk in gebruik: u hoeft het alleen even voor te weken en dan is het meestal binnen 30 tot 45 minuten gaar. U kunt parelgort gebruiken in soepen, salades, ovenschotels of zelfs als ontbijtgraan.
Wilt u hier meer weten over parelgort? In onze blog Parelgort, voedzaam en veelzijdig leest u uitgebreid hoe u dit heerlijke graan gebruikt, inclusief tips en recepten.
Andere vormen van gerst: gerstvlokken en gerstemeel
Naast gepelde gerst en parelgort zijn er nog andere manieren waarop gerst verwerkt wordt. Denk bijvoorbeeld aan gerstevlokken: gestoomde, platgewalste gerstkorrels die u snel kunt bereiden. Ze lijken een beetje op havervlokken en zijn ideaal voor pap, muesli of om toe te voegen aan brooddeeg en baksels. Een andere vorm van gerst is gerstemeel – meestal volkoren – dat u in uw keuken kunt gebruiken om mee te bakken of iets te binden. Gerstemeel een licht nootachtige smaak en geven wat extra vezels aan bijvoorbeeld pannenkoeken, crackers of hartige taarten. Zo haalt u het beste uit dit veelzijdige graan, in elke vorm die bij uw keuken past.
Gerst in uw keuken, probeer het eens uit
Gerst is een graan waar u alle kanten mee op kunt en het is lekker, super gezond en voedzaam. Welke vorm u kiest, hangt vooral af van waar u zin in hebt. Wilt u snel aan tafel? Dan is parelgort een fijne optie. Liever wat meer voedingswaarde en een stevige bite? Dan zit u goed met gepelde gerst. Door te kiezen voor de variant die bij u past haalt u niet alleen iets gezonds in huis, maar ook een beetje traditie op uw bord. Of u nu kiest voor gepelde gerst, parelgort, gerstvlokken of gerstemeel, met dit oeroude graan geeft u uw gerechten net wat extra’s: meer smaak, meer bite en volop voedingswaarde. Probeer het eens uit, wie weet wordt het wel een nieuwe favoriet in uw keuken.
Meer weten?
Deze blog ging over Gepelde en ongepelde gerst. Wilt u meer weten over gerst en haar toepassingen? Leest u dan ook eens onze blogs Gerstemeel, de vergeten schat in de keuken, De voordelen van gerstvlokken en Parelgort, voedzaam en veelzijdig.