Zelf zelfrijzend bakmeel maken, hoe doet u dat?

Wilt u zelfrijzend bakmeel maken? Wij leggen u graag uit waarom dat een goed idee is en hoe u dat eenvoudig doet. Zelfrijzend bakmeel is een veelgebruikt ingrediënt in bakrecepten waarbij het belangrijk is dat het eindresultaat luchtig is. U kunt het bijvoorbeeld gebruiken voor cakes, taarten, wafels, muffins, cupcakes en pannenkoeken. Maar waarom zou u niet gewoon bloem gebruiken in plaats van zelfrijzend bakmeel en wat is dan precies het verschil? En hoe kunt u zelf zelfrijzend bakmeel maken als u het niet in huis heeft? In deze blog leggen we uit wat zelfrijzend bakmeel is en hoe het werkt. Daarnaast geven we u een simpel recept om het zelf te maken.

Wat is zelfrijzend bakmeel?

Zelfrijzend bakmeel is een combinatie van bloem en een rijsmiddel, meestal bakpoeder. Dit bakmeel is een handige optie voor bakkers, omdat ze dan niet apart bloem en rijsmiddel hoeven toe te voegen. Zelfrijzend bakmeel zorgt ervoor dat baksels tijdens het bakken goed rijzen en luchtig worden. Dat is vooral van belang bij het bakken van cakes, muffins en pannenkoeken en de hierboven genoemde baksels, maar bijvoorbeeld ook bij het maken van een snelle pizzabodem, focaccia of dumplings. Het verschil tussen gewone bloem en zelfrijzend bakmeel zit dus in het rijsmiddel. Gewone bloem bevat geen rijsmiddel en moet worden gecombineerd met bakpoeder of gist om te rijzen. Zelfrijzend bakmeel heeft dit rijsmiddel al in de juiste verhouding, waardoor het direct klaar is voor gebruik.

Waarom zou u zelf zelfrijzend bakmeel maken?

Er zijn verschillende redenen waarom u zelf zelfrijzend bakmeel zou willen maken:

U heeft geen zelfrijzend bakmeel in huis

De meest voor de hand liggende reden is natuurlijk dat u het niet in huis heeft maar een recept wel om zelfrijzend bakmeel vraagt. Als u wel bloem in huis heeft kunt u met een simpele toevoeging toch verder, vooropgesteld dat u ook bakpoeder in huis heeft.

Controle over de ingrediënten

Zelf zelfrijzend bakmeel maken geeft u ook controle over wat u eet. Kant-en-klaar zelfrijzend bakmeel bevat soms extra toevoegingen zoals zout en stabilisatoren. Dit kan nadelig zijn als u zelf het zoutgehalte in een recept wilt bepalen. Stabilisatoren zoals fosfaten worden toegevoegd om de werking van het bakpoeder stabiel te houden, maar sommige mensen kiezen er in verband met hun gezondheid voor om deze te vermijden. Door zelfrijzend bakmeel zelf te maken, weet u precies wat erin zit en kunt u ongewenste toevoegingen vermijden.

Zelfrijzend bakmeel maken

Het maken van zelfrijzend bakmeel is eenvoudig. U heeft slechts twee ingrediënten nodig: tarwebloem en bakpoeder. De standaardverhouding is 500 gram bloem mengen met 15 gram bakpoeder (ongeveer 3 theelepels). U zeeft de bloem en het bakpoeder samen in een kom, zodat het rijsmiddel gelijkmatig door de bloem wordt verdeeld. Vervolgens mengt u de ingrediënten goed door elkaar met een garde of een lepel. U kunt het zelfgemaakte zelfrijzend bakmeel bewaren in een afgesloten bak of pot op een droge, koele plek. Heeft u een kleinere hoeveelheid nodig? Houd dan de verhouding van 3 theelepels bakpoeder per 500 gram bloem aan. Omgerekend is dat 0,6 theelepel per 100 gram bloem.

Andere manieren om een rijsmiddel toe te voegen

Naast bakpoeder kunt u ook andere rijsmiddelen gebruiken om uw baksels te laten rijzen:

Baking soda met een zure stof

Baking soda (zuiveringszout) werkt alleen als het gecombineerd wordt met een zuur, zoals citroensap, azijn, karnemelk of yoghurt. Een veelgebruikte verhouding is een kwart theelepel baking soda plus een zuur ingrediënt per 100 gram bloem. Baking soda werkt sterker dan bakpoeder, dus u heeft er minder van nodig. Per 100 gram bloem gebruikt u bijvoorbeeld een eetlepel citroensap of natuurazijn of vier eetlepels yoghurt of karnemelk. Het zure ingrediënt dient u toe te voegen aan het natte gedeelte van uw recept, dus niet direct bij de droge bloem.

Gist

U kunt ook gist toevoegen aan uw bloem, maar gist heeft tijd en warmte nodig om te rijzen. Het werkt dan alleen als u uw deeg minstens een uur laat staan. Gist is dus alleen geschikt als u een gistdeeg wilt maken, en niet voor het bereiden van kant-en-klaar rijzend meel.

Veelgemaakte fouten en tips

Pas op dat u niet te veel bakpoeder gebruikt. Dit kan een bittere smaak geven en ervoor zorgen dat uw baksel te snel rijst en vervolgens instort. Houd u daarom altijd aan de verhouding. Let ook op dat u het bakpoeder goed mengt met de bloem. Als het bakpoeder niet goed verdeeld is, kan uw baksel ongelijk rijzen. Gebruik daarom een zeef of meng goed met een garde. Als laatste is het belangrijk dat u zelfgemaakt zelfrijzend bakmeel droog bewaart. Bakpoeder kan zijn werking verliezen als het vochtig wordt. Bewaar uw zelfrijzend bakmeel dan ook in een goed afgesloten pot.

Alternatieven voor zelfrijzend bakmeel

Heeft u geen zelfrijzend bakmeel in huis of wilt of kunt u het niet zelf maken? Dan zijn er nog een paar andere oplossingen:

Kant-en-klare mixen

Sommige kant-en-klare bakmixen bevatten al rijsmiddelen, zoals pannenkoekenmix of een cakemix. Deze kunt u gerust gebruiken om te bakken, maar denk er wel aan dat deze vaak extra ingrediënten bevatten, zoals suiker, smaakstoffen of melkpoeder, wat het eindresultaat kan beïnvloeden.

Andere meelsoorten

Speltmeel of volkorenmeel kan ook gecombineerd worden met een rijsmiddel om een rijzend en luchtig effect te krijgen in uw baksels. U dient dan wel rekening te houden met een andere structuur: Volkorenmeel bevat meer zemelen, wat uw baksel steviger en minder luchtig maakt. Speltmeel bevat minder gluten, waardoor het deeg minder elastisch is en het bakresultaat wat brozer kan zijn.

Wilt u meer weten? 

Deze blog gaat over het zelf maken van zelfrijzend bakmeel. Wilt u meer weten over bloem en wat u daarmee kunt doen? Leest u dan ook eens onze blogs Wat is de houdbaarheid van bloem en hoe verleng je die?, Waarom bloem zeven?, Waarom bloem in grootverpakking kopen slim is en Zo kiest u de juiste bloem voor wafels en koekjes.