Zuurdesembrood maken, lekker en gezond

Een zuurdesembrood maken is erg leuk en vooral ook lonend. Het smaakt namelijk heerlijk en is ook nog eens goed voor uw gezondheid. Zuurdesembrood kunt u maken van verschillende soorten meel. Tarwemeel bijvoorbeeld, speltmeel of een mix van tarwemeel met gerstemeel, maismeel of boekweitmeel. Een zuurdesembrood wordt niet volledig gemaakt van roggemeel, zoals veel mensen denken. Wel is de basis voor zuurdesembrood gemaakt van roggemeel. Zuurdesem is een zurig deeg, waarbij een zuurdesem starter wordt gebruikt als rijsmiddel. Een zuurdesembrood wordt al eeuwenlang gemaakt volgens een vast recept, al in 1500 v Chr werd het op deze manier gebakken.

Wat is zuurdesem precies?

Zuurdesem is eigenlijk niet meer dan deeg dat zuur is geworden. Het dient als basis voor het bakken van een zuurdesembrood. Waar tegenwoordig bij de meeste broden gist wordt gebruikt om het deeg extra luchtig te maken, is zuurdesem een geweldig alternatief. Het voordeel van zuurdesem is dat het erg veel voedingsstoffen bevat en bovendien geen opgeblazen gevoel of vermoeidheid veroorzaakt, zoals dat bij gist wel vaak het geval is. Zuurdesem maakt een brood wel iets compacter dan gist, het brood is dan ook wat steviger. Daarentegen heeft zuurdesembrood een heerlijke volle en rijpe smaak die ietwat zuur is. En juist dat maakt zuurdesembrood uniek.

Zuurdesembrood zelf maken

Zuurdesembrood wordt gemaakt met een zuurdesem starter. Zuurdesem starter wordt gemaakt van roggemeel en wat water, dat zich in een paar dagen ontwikkelt tot verzuurd deeg. In die dagen ontstaan er diverse bacteriën en gisten in het deeg die een frisse, zurige geur verspreiden.

U kneedt deze zuurdesem starter samen met het door u gekozen broodmeel tot een deeg en bakt daar een brood van. Zuurdesem kunt u lang bewaren in uw koelkast, een voorraadje maken is dan ook een goed idee, het maken van zuurdesem duurt tenslotte een aantal dagen. Wilt u graag een keer zelf een zuurdesembrood maken? Ga dan nu aan de slag en bereid uw eigen zuurdesem starter voor een heerlijk knapperig brood.

Het maken van een zuurdesem starter

Om uw eigen zuurdesem starter te maken heeft u per te bakken brood 150 gram zuurdesem starter nodig, maar onthoud dat het maken van een starter een paar dagen duurt. Daarom kunt u  het best een dubbele portie maken en de helft daarvan in uw koelkast bewaren voor een volgende keer. U kunt uw zuurdesem portie dagelijks aanvullen met wat water en rogge om de portie steeds iets uit te breiden. Zo heeft u altijd genoeg zuurdesem in huis en kunt u steeds weer een portie achterhouden om extra zuurdesem te bereiden. Zorg er altijd voor dat u 150 gram zuurdesem starter overhoudt die u dagelijks bij kunt “voeden” met nieuwe rogge en wat water.

Recept zuurdesem starter

U maakt de zuurdesem starter het best met roggemeel. Roggemeel bevat namelijk ontzettend veel micro-organismen, veel meer dan normale bloem. Die organismen zorgen voor de gewenste bacteriën en gisten in de uiteindelijke desem starter. Om aan te vangen met het maken van uw eerste portie neemt u 40 gram roggemeel, die u vermengt met 100 ml lauwwarm water. Die mixt u in een weckpot door elkaar. Zet de weckpot vervolgens weg, maar niet in de koelkast en sluit hem ook niet af. Roer het mengsel de volgende drie dagen achtereen dagelijks een aantal malen per dag door. Op de vierde dag kunt u er wat rogge en water aan toevoegen, waarmee de starter zal gaan rijzen en klaar is voor gebruik.

Hoe lang moet deeg voor een zuurdesembrood rijzen

Hoe langer het deeg voor uw zuurdesembrood rijst, hoe lekker het brood wordt. Door het fermenteren van het deeg ontstaat namelijk steeds meer geur en smaak. Houd voor het bereiden van zuurdesembrood een minimale rijstijd van zes uur aan, verdeeld in twee fases. De voorrijs is minimaal twee uur, liefst bij een temperatuur tussen de twintig en dertig graden. De tweede rijs minimaal vier uur, uiteraard bij de zelfde temperatuur. Is de omgeving koeler? Dan duurt het fermenteren langer. U kunt het deeg overigens gerust vierentwintig uur laten rijzen. Het is uiteindelijk helemaal afhankelijk van uw voorkeuren wanneer uw zuurdesembrood vol genoeg smaakt. Het deeg kan tijdens het fermenteren wel wat uitvloeien en slapper worden, dat is op zich geen probleem. Zo lang het deegvolume maar vermeerderd is zal uw brood perfect worden.

Op welke temperatuur bak je een zuurdesembrood

U bakt een zuurdesembrood in een oven met een voorverwarmde begintemperatuur van 220 graden. Na een kwartier verlaagt u deze temperatuur naar 200 graden. Door te starten met een hogere temperatuur start u namelijk de derde rijs fase, ook wel ovenrijs genoemd. Daardoor verdampt het water uit het deeg en rijst het brood extra snel. De baktijd van een zuurdesembrood ligt rond de veertig minuten. Het is echter vooral van belang dat u het brood zelf in de gaten houdt. De ene oven is de andere niet, en ook de grootte van het brood bepaalt uiteraard hoe snel het klaar is. Een zuurdesembrood is klaar als het licht aanvoelt, hol klinkt als u er op klopt en als de korst knapperig is en een mooie kleur heeft.

Een alternatief brood van teff

Ook van teff kunt u een zuurdesembrood bereiden. Het wordt dan geen traditioneel brood, maar een platbrood dat u bakt in de koekenpan. Daarvoor dient u teffmeel met wat water één tot drie dagen te laten fermenteren tot een luchtig beslag vol bubbels. Het recept voor een zuurdesembrood van teff vindt u in ons blog Een injera maken van teff.  

Meer weten?

Deze blog heeft als onderwerp Zuurdesembrood maken. Wilt u meer weten over onze graanproducten? Lees dan onze blogs Hoe bak je een goed brood of Het verschil tussen meel en bloem. Bekijk ook eens onze blogs Waarom bloem zeven of lees meer over Biologische granen kopen.